Thần Thoại Mặt Trời
Mặt Trời luôn được khắc họa trong tất cả các thần thoại cổ xưa với vai trò là người mang đến sự sống bởi vì sự liên hệ rõ ràng với những thay đổi mùa màng và thời điểm gieo trồng hay thu hoạch – thần mặt trời kết hợp với đất, thúc đẩy cho hoa màu được sinh sản theo chu kì lớn hàng năm. Trong tiếng Ai Cập, thần mặt trời được gọi là Ra, người tạo ra cơn hồng thủy ở sông Nile. Các vị thần khác đều sinh ra từ nguồn năng lượng sống của ngài. Trong tiếng Babylon, vầng mặt trời lớn của thần Shamash được dựng lên trên một cỗ xe vinh quang vào mỗi sáng, và rồi mỗi đêm nó lại chìm sâu dưới lòng đất. Hình ảnh phức tạp nhất của thần mặt trời là hình ảnh đầy rực rỡ và bí ẩn của thần Apollo, thần mặt trời trong thần thoại Hi Lạp – La Mã. Vị thần tối cao này dạy chúng ta về ý nghĩa tâm linh của Mặt Trời trong biểu tượng chiêm tinh học. Là người diệt rắn Python và là người phá bỏ lời nguyền của gia đình, Apollo đại diện cho sức mạnh của nhận thức sẽ giải phóng chúng ta khỏi những thứ trói buộc đã ăn sâu bén rễ và phá hủy ta từ quá khứ. Ta coi Apollo là vị thần có khả năng thấu thị bởi khả năng tiên tri của ngài. Thần cũng đại diện cho khả năng ngoại cảm, món quà được ban cho loài người, thứ cho phép chúng ta nhìn thấy trước hậu quả sẽ đến trong tương lai từ những hành động của chính mình. Với vai trò là người mang tri thức, Ngài là hình ảnh cho việc khai hóa khả năng nhận thức và hiểu biết của loài người. Và với vai trò là vị thần bảo trợ cho nghệ thuật, ngài đại diện cho khả năng mang ánh sáng và sức sống vào trong chúng.
Mặt Trời là trung tâm của vòng tròn hoàng đạo, phản ánh nhu cầu được trở thành độc nhất với khả năng biểu hiện tính riêng biệt của mình thông qua nghệ thuật. Nhu cầu này tồn tại ở tất cả mọi người, mặc dù đáng buồn là không phải tất cả mọi người đều sẵn lòng công nhận sự quan trọng sâu sắc của nó. Ánh sáng mang đến sự sống của Mặt Trời là biểu tượng cho những động lực khiến chúng ta hiểu rõ bản thân, và duy trì lòng trung thành với trái tim mình. Điều này giúp ta đưa ra những lựa chọn rõ ràng hơn, chân thật hơn và chính trực hơn. Trên cánh cửa đền thờ Apollo ở Delphi được khắc một câu nói thế này: “Hãy thấu hiểu chính mình!”. Trong thông điệp đơn giản này ẩn chứa một ý nghĩa hết sức quan trọng của Mặt Trời trong chiêm tinh học. Trải nghiệm của “Tôi” với tư cách một chủ thể hoàn toàn tách biệt, độc lập và vô giá là cực kì cần thiết đối với mỗi cá nhân để cảm nhận được sự tồn tại, giá trị và ý nghĩa sống của mình. Mặt Trời mang đến hơi ấm và ánh sáng không chỉ đơn thuần ở mức độ sinh học, mà nó còn ở một mức độ khác tinh tế và sâu sắc hơn thế – ở tâm hồn và trái tim. Lòng xác quyết của chúng ta dựa vào Mặt Trời. Nhờ thế ta có thể hoàn thành được những mục đích cao cả hơn và sống một cuộc sống đầy ý nghĩa. Đối với những người không được trải nghiệm cảm giác của cái “Tôi”, không nhận thức được sự khác biệt trong gia đình, công việc hay trong một tập thể, một quốc gia, thì cuộc sống sẽ trôi đi mờ mịt với những giấc mơ chẳng được hoàn thiện và niềm khao khát chẳng bao giờ được thỏa mãn. Nỗi sợ hãi cái chết dần bồi đắp từ sự thiếu vắng một cuộc đời mà ở đó ta được sống trọn vẹn. Nếu chúng ta không hướng về Mặt Trời, ta sẽ bước đến tương lai mà vẫn cứ ngoái nhìn qua vai mình, hối tiếc những điều ta đã không làm và những người ta đã bỏ lỡ. Vậy nên thần Apollo trong thần thoại được khắc họa là vị thần có sức mạnh vượt trên cả Số Mệnh. Mặc dù Mặt Trời không thể ban tặng sự bất tử lý tính, nhưng nó có thể sinh ra cảm giác bất tử trong tâm hồn và giá trị của một cuộc sống đầy vinh quang và sáng tạo.
Về mặt lý trí, nhu cầu được cảm thấy bản thân độc nhất và quan trọng của chúng ta phản ánh nhu cầu tự khẳng định bản thân của Mặt Trời. Bất cứ khi nào ta cố gắng thể hiện những ý tưởng sáng tạo của mình – dù thông qua nghệ thuật như hội họa, âm nhạc hay thông qua việc ghi dấu phong cách cá nhân và năng khiếu của bản thân vào những công việc thường ngày – thì đó đều là biểu hiện Mặt Trời của chúng ta. Đối với một vài cá nhân, nhu cầu tìm thấy mục đích sống gần như một loại sứ mệnh tinh thần hoặc tôn giáo. Những giá trị cao cả nhất mà chúng ta hướng tới và khao khát cũng giống như ánh sáng Mặt Trời. Bởi vì việc cảm nhận sâu sắc những giá trị cá nhân sẽ cho ta cái cốt lõi thực sự của sự bất tử và chính nghĩa. Thiếu đi những giá trị này, ta sẽ phải vay mượn sự bất tử của mình từ những thứ thỏa thuận mà, mặc dù đôi khi rất cao quý, nhưng cũng có thể rất kinh khủng (giống như các nhân chứng đã đồng thuận với Đức Quốc xã vào những năm 1930). Do đó, Mặt Trời phản ánh nhận thức cá nhân của chúng ta – không phải sự tốt đẹp giả tạo từ những người tưởng như đạo đức nhưng lại đầy sợ hãi khi phải làm việc đúng đắn, nhưng tiếng nói từ trong sâu thẳm sẽ khẳng định và đảm bảo cho sự tốt đẹp và hào phóng ngay cả khi phải đối diện với mâu thuẫn bên ngoài hay sự sụp đổ từ bên trong. Apollo là vị thần văn minh nhất trong các vị thần Hi Lạp, “quý ngài của đỉnh Olympus”. Cho đến mãi gần đây, thuộc tính thần thoại đó vẫn được thể hiện qua vai trò của các vị vua như người mang đến ánh sáng Mặt trời cho trái đất. Nhưng phẩm chất quý tộc không thể hiện qua dòng dõi hay giai cấp, cũng không phải khao khát được nhận lấy tình yêu từ người khác bằng cách phục tùng họ, mà là từ ước ao sâu thẳm trong tim để tìm ra chân lí và sự thật. Đây mới là ý nghĩa sâu sắc và tinh tế nhất của biểu tượng Mặt Trời.
Một số cá nhân cảm thấy khó khăn khi phải thể hiện những phẩm chất độc nhất được đại diện bởi Mặt Trời trong vòng tròn hoàng đạo. Áp lực phải chiều theo ý tưởng của người khác về những điều đáng ra phải tách biệt hoặc hoàn thiện sẽ hạn chế ánh sáng của Mặt Trời. Theo tự nhiên, biểu hiện của giá trị cá nhân là ở việc nó trái ngược với những nhận dạng thuộc về bản năng có thể đảm bảo an toàn cho nhiều người khác. Để dám trở thành chính mình, một cá nhân có thể sẽ đe dọa dến gia đình của ai đó cũng như xã hội hay một nhóm người nào. Chúng có thể cho rằng thất bại trong việc thỏa hiệp với những mong muốn của người khác sẽ khiến chúng ta trở nên ích kỉ hay tồi tệ đi. Việc sợ hãi bị phán xét hay nỗi ghen tị che đậy đi ánh sáng của Mặt Trời. Cá nhân nào cố gắng thể hiện bản tính và giá trị bên trong của mình thì sớm muộn gì cũng sẽ gặp kẻ thù hay những người đối lập căm ghét tài năng của cá nhân đó. Trong thần thoại, thần Mặt trời luôn phải đối đầu với quái vật hoặc rồng, giống như thần Apollo luôn phải đối mặt với con rắn Python. Con quái vật này có thể được hiểu theo rất nhiều cách khác nhau, nhưng một trong những ý nghĩa của nó chính là cuộc đấu tranh bên trong mỗi cá nhân với sự cô độc và cảm giác tối tăm – những điều ngăn chặn tính sáng tạo của ta tồn tại. Nếu con quái vật thắng, ta sẽ chìm sâu vào lạnh lẽo và thất vọng. Nếu thần Mặt trời giành lấy vinh quang, ta sẽ có thể đối mặt với những thử thách của cuộc đời một cách đầy chân thực và mạnh mẽ. Biểu tượng Mặt Trời trong chiêm tinh học hết sức phức tạp, bởi vì mặc dù nó xuất hiện ở tất cả các bản đồ sinh, thì nó cũng sẽ được thể hiện theo một cách hoàn toàn khác biệt, độc nhất ở mỗi cá nhân. Dù cho năng khiếu, tài năng hay hoàn cảnh của chúng ta là gì, thì Mặt Trời cũng sẽ luôn mang đến cho mỗi chúng ta lý do để sống.
Cỗ xe của thần Apollo đi qua mười hai chòm sao trong vòng tròn hoàng đạo với chu kì một năm, cũng giống như người đánh xe La Mã khi đuổi theo vòng xoay trong rạp xiếc, thứ được mô phỏng theo hình dạng của vòng tuần hoàn vũ trụ. Chinh phục con rắn thiêng trong một cuộc chiến bất tử, giờ thì vị thần có thể giành được vinh quang và tận dụng trí tuệ của mình nhờ vào khả năng thấu thị được ban cho. Lỗi lạc, tuổi trẻ vĩnh cửu, và trên hết là những đam mê bất tận, “quý ngài đỉnh Olympus” đã soi rọi tất cả những sang hèn, tốt xấu , giống như ánh mặt trời ban xuống hơi ấm và ánh sáng lên tất thảy vạn vật trên trái đất này.
Dịch: Hải Anh
